Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Διεθνούς Θαλασσίου Δικαίου (UNCLOS, 1982) η θαλάσσια έκταση που δυνητικά βρίσκεται στην δικαιοδοσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ), ως Αποκλειστική οικονομική Ζώνη (ΑΟΖ), είναι μεγαλύτερη από το άθροισμα της χερσαίας έκτασης των Κρατών Μελών (στην περίπτωση της Ελλάδας είναι τετραπλάσια). Συνεπώς, το αναπτυξιακό μέλλον της ΕΕ, είτε πρόκειται για παραγωγή προϊόντων, είτε πρόκειται για παροχή υπηρεσιών, εντοπίζεται στην θάλασσα. Ωστόσο, αν δεν ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα για την αειφόρο διαχείριση των θαλασσών, δεν θα εξασφαλιστεί ούτε η βιωσιμότητα των επενδύσεων ούτε ο οικονομικός ανταγωνισμός. Η ΟΠΘΣ στοχεύει ακριβώς στην λήψη των απαραίτητων μέτρων για την εξασφάλιση της «γαλάζιας ανάπτυξης» σε συνδυασμό με το ΚΠΚ των θαλασσών της Ένωσης.

Τα θαλάσσια ύδατα στα οποία ασκούν κυριαρχικά δικαιώματα τα Κράτη Μέλη της ΕΕ στις περιοχές της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και του Βόρειου Ανατολικού Ατλαντικού εκτείνονται μέχρι τα όρια της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης (ΑΟΖ).

Προς το παρόν, στην Μεσόγειο μόνον η Κύπρος έχει διακηρύξει ΑΟΖ. Τα άλλα Κράτη Μέλη στην Μεσόγειο ασκούν τα κυριαρχικά τους δικαιώματα μέχρι τα 12 ναυτικά μίλια από τις ακτές τους. Κατ’ εξαίρεση, σε ορισμένες περιπτώσεις στην Μεσόγειο έχουν οριστεί ζώνες με ειδικό καθεστώς διαχείρισης, όπως για παράδειγμα η ζώνη περιορισμού της αλιείας πέρα από τα 12 μίλια, που έχει ορίσει η Μάλτα και η ζώνη περιβαλλοντικού ελέγχου μεταξύ Γαλλίας και Ισπανίας. Τα θαλάσσια ύδατα στα οποία ασκεί κυριαρχικά δικαιώματα η Ελλάδα φθάνουν μέχρι τα 6 ναυτικά μίλια από τις ακτές.